• 1706. W czasach Augusta II Mocnego wieś Baranowicze po raz pierwszy wzmiankowano jako prywatną własność rodziny Rozwadowskich.
• 1871, 29 listopada. Na trasie kolejowej Smoleńsk-Brześć powstała nowa stacja kolejowa Baranowicze.
• 1884, 27 maja. Pietroń, gubernator miński zatwierdził wniosek dotyczący powstania miasteczka Rozwadowo. Wnioskodawcą był Jan Rozwadowski właściciel ziemski majętności Rozwadowo. W tym samym roku miał miejsce jeszcze jeden fakt związany z powstaniem przyszłych Baranowicz. Przez ziemie Rozwadowskich poprowadzona została linia kolejowa Kolei Poleskich na trasie Wilno – Równe. Tym sposobem powstała stacja Baranowicze Poleskie.
• 1886. Do użytku oddano kolejne połączenie Kolei Poleskich, tym razem na trasie Baranowicze – Białystok. Tym samym wzrosło znaczenie ekonomiczne Baranowicz na mapie Imperium Rosyjskiego.
• 1880 – 1890. Baranowicze Poleskie rozbudowane zostały min o nowe elewatory zbożowe, młyny, cukrownię oraz magazyny produktów spożywczych. Skoszarowano też kilka batalionów wojsk uczestniczących w budowie linii kolejowych. Baranowicze stały się też miejscem stacjonowania dwóch pułków piechoty armii carskiej. Nieopodal stacji Baranowicze Poleskie na ziemiach wsi Światłowicze, Girowo, Uznogi i w sąsiednich powstało osiedle nazwane Nowe Baranowicze.
• 1895. Otwarto pierwszą szkołę. Miała ona charakter szkoły kolejarskiej a przeznaczona była dla dzieci personelu kolei Moskiewsko – Brzeskich.
  Przełom XIX i XX wieku. Następuje połączenie Nowych Baranowicz i Rozwadowa, od tej pory noszące nazwę Baranowicze - Rozwadowo.
• Lata 1905 – 1907. Mieszkańcy Baranowicz, służący w batalionach budowy kolei aktywnie uczestniczyli w rewolucji 1905 roku. Carska administracja obawiając się rozprzestrzenienia rewolucyjnych nastrojów wprowadziła stan wyjątkowy.
• Rok 1908. Rozpoczęła się budowa pierwszego kościoła parafialnego.
• Rok 1909. Na ulicy Mariańskiej otwarto pierwszy teatr „Eden”. 1911, 1 sierpnia. Zaczęła funkcjonować pierwsza sieć łączności telefonicznej. W ciągu roku było już 177 abonentów.
• Rok 1912. Mieszkańcy Baranowicz byli świadkami rajdu automobilowego rozgrywanego na trasie Petersburg - Wilno - Baranowicze - Mińsk - Moskwa. Rajd miał przyczynić się do wypracowania decyzji o wyborze auta dla potrzeb armii. Udział w rajdzie wzięły pojazdy z ponad dwudziestu firm.
• 1912, 3 października. Ukazał się pierwszy numer gazety „Baranowicki Listek Objawienia”, tym samym dając początek funkcjonowania miejskiej drukarni.
• Lata 1914-1915. W trakcie pierwszego roku rozpoczętej wojny światowej, Baranowicze były w centrum zainteresowania opinii publicznej Rosji i nie tylko. Powodem tego było zlokalizowanie tu siedziby głównodowodzącego armią. W tym czasie car Mikołaj II przebywał tu dziesięciokrotnie. W latach 1915-1919 miasto było okupowane przez wojska niemieckie i austrowęgierskie. Wizytował je cesarz Wilhelm II. 5-go stycznia 1919 roku Baranowicze znalazły się w rękach rosyjskich i weszły w skład BSSR. W lutym tego roku Baranowicze zostały siedzibą powiatu.
• 1919 - 1920. Baranowicze były w rękach wojsk polskich, toczących wojnę z Rosją Sowiecką.
• 1920, 30 września. Do Baranowicz ponownie wkraczają oddziały Wojska Polskiego. W wyniku podpisanego w marcu 1921 roku Traktatu Ryskiego, Baranowicze znalazły się w granicach Państwa Polskiego.
• 1921-1939. Baranowicze są siedzibą władz powiatowych w Województwie Nowogródzkim.
• 1922, 30 października. Miasto odwiedził marszałek Józef Piłsudzki.
• 1924, 11 listopada. Rada miasta podjęła uchwałę nadającą marszałkowi Piłsudzkiemu tytuł honorowego obywatela miasta Baranowicze.
  1925. Na skwerze przy skrzyżowaniu ulic gen. Szeptyckiego i A. Mickiewicza odsłonięto pomnik poświęcony Nieznanemu Żołnierzowi (drugi w Kraju po pomniku warszawskim).
• 1920-1930. Powstała nowa dzielnica miasta zwana potocznie dzielnicą urzędniczą. Część z charakterystycznych dla tego okresu budynków przetrwała do czasów współczesnych.
• 1929. Otwarto muzeum powiatowe. Ukończono budowę siedziby Banku Polskiego.
• 1930. W połowie roku wybudowano budynek Poczty, „Polskiego ogniska” i radiowej stacji nadawczej.
• 1939, 1 września. Niemcy napadły na Polskę. Rozpoczęła się II Wojna Światowa. W wyniku nalotów niemieckich, na skutek bombardowań, uległy zniszczeniu niektóre obiekty w mieście (dworzec kolejowy i Stacja Nadawcza Rozgłośni Polskiego Radia).
• 1939, 17 września. Wojska sowieckie przekroczyły granice Polski. Wg ówczesnej propagandy, wypełniły rozkaz władz ZSRR – „ochrony ludności białoruskiej i ukraińskiej i ich dobytku na wschodnich terenach byłego Państwa Polskiego. (przed kim niby chciały je chronić?!).
• 1939, 21 września. Ukazał się pierwszy numer gazety „Głos robotnika”. W listopadzie, zachodnia Białoruś wcielona została do ZSRR w składzie BSRR. 4 grudnia Baranowicze zostały siedzibą obwodu.
• 1939, 21 grudnia. Rozpoczęto wymianę złotych na rachunkach bankowych w stosunku 1:1, ale nie więcej niż 300 złotych.
• 1940, 10 stycznia. Obkom w Baranowiczach decyduje „O zadaniach niezbędnych do wywiezienia polskich osadników wojskowych”. Realizacją wywózki 175 osadników zajął się UNKWD w Baranowiczach.
• 1940, luty. Działalność rozpoczyna Baranowicki Teatr Dramatyczny. Sezon rozpoczęto spektaklem „W puszczach Polesia” J. Kolasy.
• 1940, 1 luty. Przymusowo wywieziono do rejonu Gorkowskiego 1290 osób.
  
  Deportacje
  
  1940, 8 kwietnia. Na posiedzeniu „obkomu” Baranowicz odbyła się narada na temat:” Wysiedlenie polskich rodzin represjonowanych właścicieli ziemskich, oficerów, policjantów i innych”. Naradę prowadził naczelnik UNKWD, Misiurow. Przyjęto do wiadomości stanowisko Misiurowa, że zadanie przygotowania deportacji jest zadaniem „obkomu”, partii, wszystkich komunistów i komsomolców w każdym rejonie i w każdym ogniwie w zakresie dostarczenia środków transportu niezbędnych do przeprowadzenia wywózki”
  (ф.17, оп.22, д.220, л.62. Протоколы бюро Барановического ОК КП(б)Б, январь-июль 1940 года.)
  
  Przymusowa wywózka ludzi z pow. Baranowicze w 1940 roku (transporty towarowe)
   

Źródło: "KARTA" , nr12, "Cztery deportacje 1940-41"

Paszportyzacja

Na Białorusi paszportyzacja odbywała się w zgodnie z wytyczną KC LPB z 16 lutego 1940 roku „O wprowadzeniu systemu paszportowego w zachodnich rejonach Białorusi”. ostanowienie zawarte jest w protokole numer 129 z posiedzenia KC KPB z powyższą data. W tych rejonach paszportyzacja miała się rozpocząć 15 lutego a zakończyć 1 maja 1940 roku. Wszystkie wiejskie i rejonowe organy partii miały do wykonania ściśle określone zadania, a naczelnik UNKWD Gładko otrzymał zadanie: ”paszportyzację w pierwszej kolejności przeprowadzić w miastach Białystok, Grodno, Łomża i na przyległych terenach. Nie ulega wątpliwości, że sama paszportyzacja była zakamuflowaną represją. W rezultacie po jej przeprowadzeniu winna nastąpić wywózka tych osób, które nie otrzymały paszportów, a wcześniej nie były zakwalifikowane do kategorii „kontrrewolucjonistów" lub byli przeciwnikami władzy komunistycznej. Do jesieni 1940 roku paszportyzacja z dokumentów w obkomach zanika, można, więc przypuszczać, że do tego czasu uzyskano założony cel.

• 1940, 22 marca . Na polecenie Beri przeprowadzona została operacja opróżnienia więzień podległych NKWD ZSRR. Trwała tylko dziesięć dni. Wśród osadzonych dominowali polscy oficerowie i policjanci. W pierwszej kolejności opróżniono więzienia kijowskie, charkowskie i chersońskie. Zmniejszenie liczby osadzonych uzyskano poprzez ich rozstrzelanie wywiezionych. W tej grupie było około 450 osób pochodzących z Baranowicz.
• 1940, kwiecień. Baranowicki obkom wydał postanowienie o: ”natychmiastowym usunięciu z adwokatury wszystkich polskich adwokatów” Polecenie niezwłocznie wykonano.
• 1940, 15, 16,20 kwietnia. Przymusowy wywóz: 1049 osób w Akmalińsą obłość, 713 osób do obwodu północno kachachskiego, 1378 osób do obwodu Czelabińskiego,994 osoby do obwodu Akiubińskiego,
• 1940, maj. W Baranowiczach rozpoczął stacjonowanie 135 batalion 11 brygady KW NKWD – mjr Iszczanka Michaił Nawumawicz, który poprzednio stacjonował w podmoskiewskim miasteczku Bagarodzk. Batalion ten ma pełnić służbę wartowniczą w obozie ostaszkowskim (obóz położony jest na terenie byłego monastyru) gdzie zostali rozstrzelani polscy oficerowie. Poprzednio batalion pełnił służbę w więzieniach, Lefortowskim, Butyrskim, i Tagańskim.
• 1940, 30 czerwca. Przymusowy wywóz 785 osób do obwodu Swierdłowskiego.
• 1941, 27 czerwca. Do Baranowicz wkroczyły wojska hitlerowskie. Rozpoczęła się wojna niemiecko-sowiecka. W czasie rozpoczętej okupacji nieopodal Baranowicz powstał obóz numer 337 dla jeńców rosyjskich. W samym mieście utworzone zostało getto. W obozie życie straciło ponad sto tysięcy ludzi. Spośród około 17 tysięcy Żydów uszło z życiem niespełna 250 osób.
• 1941, 29 czerwca. Na placu (dzisiaj stadion Lokomotiwu) hitlerowcy dokonali pierwszej publicznej egzekucji 90 osób narodowości cygańskiej, wywodzących się w okolic Giecewicz i Małkowicz.
• 1940 koniec czerwca. Na obszar Nowogródka i Baranowicz przybył Kazimierz Letaut przedstawiciel podziemnej polskiej organizacji ZWZ w celu rozpoczęcia i koordynacji działań zbrojnych.
• 1940, 11 lipca. Na terenie stacji towarowej w Baranowiczach żołnierze polskiego podziemia dowodzeni przez J. Borysewicza podpalili dwie cysterny z paliwem. Przerwa w ruchu kolejowym trwała dwa dni.
• 1942, 4 marca. Niemcy rozpoczęli akcję eksterminacyjną ludności zgromadzonej w getcie. W godzinach od 6-ej do 14-ej wywieźli, tylko 300 metrów za rogatki miasta i rozstrzelali 3400 osób. Miejsce kaźni było nieopodal wagonowni.
• 1942, lipiec. Do getta w Baranowiczach przywieziono z miasta Grezensztag (Czechy) trzema transportami kolejowymi trzy tysiące Żydów. Bezpośrednio po rozładunku przegonieni za miasto (uroczysko Gaj) nad wykopane uprzednio rowy zostali rozstrzelani. Dopiero 27 czerwca 1972 roku odsłonięty został pomnik upamiętniający pomordowanych.
• 1942, początek zimy. Niemcy sformowali spośród kolaborujących Białorusinów, Batalion Ochrony Kolei. Formacja ta będąca pod rozkazami niemieckiego komendanta garnizonu była umundurowana i uzbrojona wg standardów niemieckich. Niemcy zdecydowali się na takie rozwiązanie z uwagi na stałe powtarzane przez AK-owską partyzantkę akcje sabotażowe na liniach kolejowych.
• 1942, 17 grudnia. W tym dniu odbyła się trzecia, ostatnia faza likwidacji getta. Wywieziono i rozstrzelano ostatnich 210 młodych Żydów, którzy byli tzw. fachowcami od utrzymania getta.
• 1942, koniec września. Przy wjeździe do miasta pojawił się napis: „Teren wyzwolony od żydów”. Z getta w Baranowiczach zabito 18 750 osób z tego 12 000 to byli mieszkańcy miasta.
• Okres pomiędzy marcem 1943, a czerwcem 1944 roku. Dopiero teraz następuje organizacja i wzrasta aktywność partyzantki sowieckiej. Pod koniec tego okresu w rejonie Baranowicz działało 25 partyzanckich zgrupowań, i 11 samodzielnych oddziałów sowieckich.
• 1944, 2 lipca. Ostatni niemiecki transport opuszcza Baranowicze.
• 1944, 8 lipca. Do Baranowicz wchodzą oddziały pierwszego Frontu Białoruskiego.
  
  Źródło: Сергей ФИЛИППОВ "ОСВОБОЖДЕНИЕ" (Выбранае) Карта № 10-11
  № 220169
  №№ 58399/Ш
  3 августа 1944 г[ода]
  
  Wojska sowieckie w likwidacji oddziałów Armii Krajowej w rejonie Baranowicz w 1945 roku.
  
  Dyrektywa Sztabu Naczelnego Dowództwa do dowodzących 1, 2, 3-im Frontem Białoruskim, 1-ym Frontem Ukraińskim, dowodzącym Wojskami Polskimi płk. M. Roli Żymierskiego, dowodzącemu Pierwszą Polską Armią Z. Berlingowi, o odnoszeniu się do Armii Krajowej (AK)
• Biorąc pod uwagę, że tereny polskie leżące na wschód od Wisły zostały wyzwolone spod okupacji niemieckiej, nie ma potrzeby utrzymywania w gotowości bojowej polskich oddziałów partyzanckich w tej części terytorium Polski. Dowództwo Naczelne rozkazuje: oddziały zbrojne podległe Armii Krajowej podległe Polskiemu Komitetowi Wyzwolenia Narodowego a chcące kontynuować walkę z niemieckim najeźdźcą, podporządkować dowództwu Pierwszej Polskiej Armii Berlinga a następnie wcielić je w skład regularnych oddziałów Wojska Polskiego.
  Partyzanci z tych oddziałów winni zdać posiadaną starą broń, żeby następnie otrzymać nowe lepsze uzbrojenie.
• Mając na względzie to, że, obca wroga agentura stara się przeniknąć w rejony działań bojowych Armii Czerwonej i przedostać się na tereny Polskie już wyzwolone, podając się za oddziały Armii Krajowej, Naczelne Dowództwo rozkazuje: uzbrojone oddziały podległe AK i inne temu podobne organizacje mające w swoim składzie niemieckich agentów, podczas rozbrajania bezzwłocznie aresztować.
  Kadrę oficerską tych oddziałów internować a pozostały skład osobowy po filtracji kierować do zapasowych batalionów Pierwszej Armii WP.
  Uzbrojenie z tych oddziałów zdać na armijne składy artyleryjskie.
  Dowodzący I Armią WP z dniem 7 sierpnia 1944 roku utworzy oddzielne bataliony zapasowe:
• - dla 3-go Frontu Białoruskiego w rejonie Wilna; dla 2-go Frontu Białoruskiego w rejonie Białegostoku; dla 1-go Frontu Białoruskiego w rejonie Lublina; dla 1-go Frontu Ukraińskiego w rejonie Jarosławia.
• - kadra oficerska i podoficerska skierowana ma być do oddzielnego zapasowego batalionu podległego informacji wojskowej I Armii WP. Zweryfikowanych kierować do pułku zapasowego I Armii WP w Lublinie.
• - o postępach w realizacji rozbrajania infiltrowanej kadrze oficerskiej i podoficerskiej skierowanych do I Armii WP, a także internowanych oficerach i podoficerach meldować do Sztabu Generalnego Armii Czerwonej począwszy od 1 sierpnia 1944 roku.
  
  Sztab głównodowodzącego J. Stalin, A Antonow
  
  Plan
  Przedsięwzięć policyjno-wojskowych w celu likwidacji formacji Armii Krajowej w zachodniej Białorusi
  
  1 lutego 1945 roku
  W oparciu o materiały grupy specjalnej NKGB ZSRR podległej tow. Szychowowi, stwierdzono, że, w rejonach Kozowszczyńskim i Dziatłowskim w obwodzie Baranowicze istnieje i aktywnie działa głęboko zakonspirowana podziemna polska bandycka organizacja Armii Krajowej, powiązana z centralą w Białymstoku.
  Uzyskane informacje z rozpoznania wskazują, że w skład uzbrojonej grupy wchodzić może około 200 ludzi. Bazą wypadową jest rejon Puszczy Lipiczańskiej. W celu likwidacji białopolskiego oddziału partyzanckiego przeprowadzić niżej wymienione przedsięwzięcia policyjno-wojskowe:
  1. W nocy z 6 na 7 lutego br jednocześnie rozpocząć operację policyjno-wojskową likwidującą ujawniony oddział.
  2. W tym celu 5 lutego br wyodrębnić i rozlokować spośród wojsk wewnętrznych NKWD grupy wojska nie mniejsze niż po 200 żołnierzy w  następujących miejscowościach:
  a) Słonim – 200 żołnierzy;
  b) Pironim – 200 żołnierzy;
  c) Kozłowszczyzna – 200 żołnierzy;
  d) Działowo – 200 żołnierzy;
  e) Wola Krupicka – 200 żołnierzy;
  f) Jeziorka – 200 żołnierzy;
  g) Golinka – 200 żołnierzy.
  Ponadto oddziały rezerwowe w następujących miejscowościach: Słonim -– 200 żołnierzy, Dziatłowo – 200 żołnierzy.
  3. Celem jednoczesnego i szczelnego okrążenia Puszczy Lipiczańskiej tj. rejonu postoju białopolskiego oddziału i ustalenia ich baz postojowych, każdej grupie operacyjnej precyzyjnie określić rejon ich działania, a także wzajemnej łączności wg opracowanego schematu. Plan i schemat w załączeniu.
  4. W celu bezpośredniego i jednoczesnego uderzenia operacyjno-wojskowego na bazy białopolskich band utworzyć oddział szturmowy spośród doświadczonych żołnierzy wojsk wewnętrznych NKWD w liczbie 400 ludzi. Utworzony oddział w dniu operacji uda się bezpośrednio w rejon dyslokacji baz postojowych białopolskich band zbrojnych.
  5. Grupa tow. Szychowa rozpozna i przeprowadzi operację likwidacji przywódców białopolskich band zbrojnych w puszczy Lipiszczańskiej, powiązaną z policyjno-wojskowa operacją wg poleceń tow. Fedorowa.
  6. Tow. Szychow przeprowadzi drogą operacyjną likwidację band zbrojnych podległych Gierusowi. W tym celu wzmocnić grupę Szychowa 30 żołnierzami z grupy bezpieczeństwa mjr Docenki.
  7. Dla kierowania całą operacją likwidacji białopolskich band zbrojnych w rejonie Puszczy Lipiczańskiej utworzyć operacyjną grupę z pracowników NKWD-NKGB BSRR pod dowództwem ppłk bezpieczeństwa tow. Fedorowicza w składzie:
  1) dowódcy 59-ej strzeleckiej dywizji wojsk wewnętrznych NKWD gen lejt tow. Podoljako;
  2) naczelnik wydziału do walki z bandytyzmem NKWD BSRR płk Grańskiego;
  3) naczelnika sztabu wojsk wewnętrznych NKWD okręgu białoruskiego, płk Lewickiego;
  4) z-cy naczelnika UNKWD w obwodzie Baranowickim mjr bezpieczeństwa Ponomarienko;
  5) z-cy naczelnika UNKWD w obwodzie Baranowickim mjr bezpieczeństwa Zajcewa;
  8) Rozpracować przez powołaną operacyjną grupę konkretne przedsięwzięcia i rozwiązania niezbędne z realizacją przyjętego planu.
  9) Naczelnik oddziału łączności NKGB BSRR kpt Szestakow wydzieli na potrzeby utworzonej grypy dwóch radiostacji dla łączności z centrum w Mińsku w czasie trwania operacji.
  
  Naczelnik II Wydziału NKGB BSRR ppłk bezpieczeństwa Fiedorow
  Naczelnik UBB NKWD BSRR płk Grański
  Naczelnik sztabu okręgu białoruskiego płk Lewicki
  Zatwierdzający: z-ca naczelnika IV Wydziału NKGB ZSRR komisarz bezpieczeństwa, Eitingon
  
  Z opracowania sztabu wojsk wewnętrznych NKWD okręgu białoruskiego o przeprowadzeniu w dniach 5 – 8 lutego 1945 roku operacji policyjno-wojskowej mającej na celu likwidację zorganizowanego polskiego podziemia zbrojnego w postaci oddziałów dowodzonych przez Wasilewskiego i Gierusa w rejonie płd-wsch. części Puszczy Lipiczańskiej (rejony Kozłowszczyzny, obwód Baranowicze, republika Białoruska).
  
  KRÓTKA CHARAKTERYSTYKA BAND WASILEWSKIEGO I GIERUSA
  
  Banda Wasilewskiego
  Przywódcą i organizatorem jest Wasilewski – były komendant policji ( za Niemców) w rejonie Kozłowszcyzny, wiek około 30 lat mieszkaniec Albertyna w rejonie Słonimskim w obwodzie Baranowicze. Jego rodzina zamieszkuje w miasteczku Albertyn, narodowości polskiej.
  Po wypędzeniu hitlerowców z Białorusi, Wasilewski zszedł do podziemia, nawiązał łączność z polskim podziemiem i w sierpniu 1944 roku rozpoczął organizowanie bandy spośród miejscowych mieszkańców chutorów w płd-wsch. części Puszczy Lipiczańskiej rejonu Kozłowszczyzny i w styczniu 1945 udało mu się zebrać do 200 ludzi głównie wśród uchylających się od służby wojskowej w Armii Czerwonej i Wojsku Polskim, rozlokować swoich informatorów w newralgicznych punktach wokół miejsc stacjonowania bandy i pozyskanie większej liczby sympatyków w okolicznych miejscowościach i w okolicznych miasteczkach, Kozłowszcyźnie, Słonimiu i Dziatłowie.
  Zaplecze polityczne bandy Wasilewskiego
  Do wiosny pozostawać w ukryciu, przebywając w Puszczy Lipiczańskiej, zbierać siły, zdobywać broń, likwidować partyjny i sowiecki aktyw rozpoznający bandę, zaopatrywać bandę przez nasilenie grabieży, neutralizować lojalnie nastawionych do władzy sowieckiej, tym samym podporządkować ich swoim wpływom.
  Drugi cel to przeciwdziałanie żywiołowi niepolskiemu dokonującemu grabieży, a aktami terrorystycznymi wprowadzać w nim poczucie strachu i niepewności życia i stanu majątkowego. Udzielać wsparcia i pomocy wspomagającym zbrojne podziemie.
  Wiosną zgodnie z poleceniem podziemnego dowództwa, wzniecić zbrojne powstanie polaków pod hasłami walki za jedyną niepodzielną Polskę w granicach z 1939 roku.
  Działalność bandy Wasilewskiego
  Od sierpnia 1944 do 30 stycznia 1945 roku banda zabiła do 20 działaczy sowieckich i aktywu partyjnego. W m-cu lutym 1945 roku planował akcję porwania naczelnika PO NKWD i NKGB w Kozłowszczyźnie, Predrika, zorganizowanie akcji likwidacji garnizonu wojsk NKWD 267-go pułku strzelców (liczebność garnizonu to 82 ludzi) unicestwiając ludzi i zdobywając broń i sprzęt wojskowy.
  W tym czasie banda napadała i grabiła, dokonywała rekwizycji krów, świń, mąki, kaszy, ciepłej odzieży i innych. Łupy transportowano do Puszczy Lipiczańskiej, potem rozdzielano je pomiędzy bandytów, tj zawożono je do chutorów gdzie mieszkały ich rodziny.
  
  Banda Gierusa
  Banda Gierusa niewiele odróżniała się od bandy Wasilewskiego. Przywódca bandy Gierus były policjant w Dziatłowie, wywodzi się z mieszkańców miasta Dziatłowo. Wiek 27 lat, Polak, wykształcenie niepełne średnie. Stworzył bandę w sierpniu 1944 liczącą 60-75 ludzi. Połowa z nich stale obozowała w obozowisku w rejonie Repina.
  Obie bandy utrzymywały pomiędzy sobą łączność i działały w porozumieniu, często wspierając swoje działania. Formalnie miedzy nimi nie było żadnej zależności. Obóz bandy Gierusa był zorganizowany na wzór bandy Wasilewskiego, podejście do obozu było maskowane – na śniegu był tylko jeden ślad, jakby przeszedł tylko jeden człowiek, a w tym czasie w obozie przebywało 32 ludzi.
  Przyjęte założenie organów NKWD i NKGB: na podstawie rozpoznania dokonanego przez grupę Szychowa znając plany aktów terrorystycznych bandy Wasilewskiego przyjęto rozwiązanie jednoczesnego zlikwidowania obu band.
  Początek operacji.
  Godz. 7.00 7 lutego 1945 roku wszyscy dowódcy pułków otrzymali meldunki z podległych oddziałów o gotowości do rozpoczęcia operacji. O godz. 7.00 drogą radiową podano sygnał o rozpoczęciu przeczesywania lasu z zachodu na wschód, przez 373 pułk strzelców przy jednoczesnym zacieśnianiu na flankach przez 374 i 372 pułki strzelców.
  Już na początku operacji na skutek podjętych działań operacyjnych grupy Szychowa przywódcy band i ich zastępcy wzięci zostali żywcem z jawnych kwater, co doprowadziło do dezorganizacji w bandach w tym krytycznym dla nich momencie.
  W trakcie przeczesywania lasu i przeszukiwania chutorów zatrzymano 54 bandytów a 34 zabito. Zatrzymano powiązanych z bandytami 98 mężczyzn i dodatkowo 289 mężczyzn w różnym wieku, będących w przeczesywanym obszarze. Przy przeczesywaniu lasu nie natrafiono na obozowiska band. Pod koniec dnia wszystkie pododdziały biorące udział w operacji spotkały się w Kozłowszczyźnie około godz. 22.00, a następnie odjechały do Słonimia. Grupa operacyjna przesłuchująca złapanych przywódców doszła do wniosku, że dalsze przeczesywania lasu nie doprowadzi do ujawnienia ich obozów, jak i tych, co byli ukryci w podziemnych bunkrach. Przyjęto: uwzględnić zeznania zatrzymanych przywódców band i z grupą 100 ludzi o świcie 8 lutego, udać się do miejsc schadzek ujawnionych w przesłuchaniach przez bandytów. Tym sposobem doprowadzono do ujęcia kolejnych 19 bandytów, zdobyto 32 karabiny, 1 karabin maszynowy, zapasy prowiantu i ujęto do 40 ludzi powiązanych z bandami, zamieszkałych w chutorach. Od zatrzymanych przywódców band było wiadomo, że na początku operacji wielu bandytów przebywało we wsiach Ruda Jaworska i Wola Krupica.
  Dla ujęcia bandytów w tych kolejnych punktach wysłano RPG, 120 ludzi pod dowództwem z-cy d-cy 284 pułku strzelców mjr Zdyszenki który o 24.00, 7 lutego 1945 r. przeczesał wskazane wsie, gdzie aresztował 13 bandytów w Rudzie Jaworskiej i 18 w Woli Krupicy, a jednego zabił na podejściu do obejścia.
  
  Rezultaty operacji
  
  W trakcie operacji przeprowadzonej z 7 na 8 lutego 1945 roku, zatrzymano przy przeszukiwaniu chutorów w płd. części Puszczy Lipiczańskiej: 595 osób w różnym wieku płci męskiej. Spośród nich zabito – 34, zatrzymano bandytów – 109, zatrzymano popleczników bandytów – 98,. Odzyskano broni: karabinów, automatów i pistoletów – 67, rkm – 1, granaty ręczne – 26, radiostacja 6-PK – 1 (niesprawna), amunicja różna – 4 000, koni z saniami – 9, magazyn żywności – 1, zniszczono podziemnych tajnych ziemianek-bunkrów – 13.
  Spośród zatrzymanych 595 ludzi po przesłuchaniach zwolniono 189. Z pozostałych 306: 34 zabito, 109 osadzono w więzieniach, 163 skierowano do punktów wcielania do armii.
  Nasze straty: jeden szeregowiec lekko ranny.
  
  Zakończenie operacji
  Zaplanowana operacja pod względem rozpoznania dokonanego przez tow. Szychowa w pełni zrealizowana, bandy Wasilewskiego i Gierusa szybko zostały zlikwidowane. Plany i przedsięwzięcia policyjno-wojskowe zrealizowano dokładnie i w ustalonym czasie, co przyczyniło się do szybkiego zakończenia operacji.
  
  вопросов из данной операции. Описание составил:
  Начальник штаба ВВ НКВД БО полковник ЛЕВИЦКИЙ.
  Из справки штаба войск НКВД Белорусского округа о количестве и категориях задержанных за период с 1 января по 15 июля 1945 года
  
  19 июля 1945 года...
   

  За начальника 1-го отдела штаба ВВ НКВД БО майор ШИФМАН

Źródło: Военно Исторический Журнал, 04.1999
W tłumaczeniu starano się zachować specyficzny styl zawarty w białoruskich i rosyjskich dokumentach,
Tłumaczył: W M Stankiewicz  26 września 2005 roku