LEKARZ RODZINNY

Jednym z najbardziej istotnych elementów reformy polskiej służby zdrowia była zmiana starego systemu podstawowej opieki zdrowotnej na nowoczesny model sprawdzony w wysokorozwiniętych krajach zachodnich oparty o instytucję lekarza rodzinnego. Instytucja ta jest fundamentalnym elementem systemu ochrony zdrowia. Lekarz rodzinny realizując swoje zadania współpracuje bezpośrednio z pielęgniarkami środowiskowymi oraz położnymi.

Placówki podstawowej opieki zdrowotnej są często miejscem pierwszego i jedynego kontaktu pacjenta z systemem ochrony zdrowia, a w większości wypadków stanowią jedyną dla pacjenta drogę wejścia na dalsze szczeble organizacyjne systemu. Lekarz rodzinny jest osobą uprawnioną do wystawiania skierowań uprawniających pacjenta do bezpłatnego korzystania z większości usług systemu ochrony zdrowia. Bez skierowania od swojego lekarza rodzinnego pacjent może udać się do następujących specjalistów: ginekolog, dermatolog, psychiatra, okulista. Może także korzystać z innych usług systemu w wypadku bezpośredniego i nagłego zagrożenia zdrowia i życia.

Korzyści dla pacjenta wynikające z takiego rozwiązania:

Całodobowa opieka lekarska w miejscu zamieszkania realizowana w godzinach pracy przez lekarza rodzinnego, natomiast poza nimi organizowana wspólnie z innymi świadczeniodawcami

Opieka całoroczna

Opieka całożyciowa

Opieka nad całą rodziną w lokalnym środowisku

Opieka sprawowana przez cały współpracujący ze sobą zespół medyczny

Przekazanie wybranemu lekarzowi administrowania sprawami zdrowia

Prawo swobodnego wyboru i zmiany lekarza (bezpłatnie raz na 6 miesięcy)

Świadomość poczucia bezpieczeństwa wynikająca z zaufania jakim darzy się wybranego lekarza

Poprawa organizacji dostępności świadczeń zdrowotnych wynikająca z usprawnień organizacyjnych (umówione na godzinę wizyty i zabiegi, recepty na leki stałe do odbioru w recepcji przychodni, pobieranie próbek do badań laboratoryjnych i odbieranie wyników na miejscu, pomoc w umówieniu na badania specjalistyczne i inne)

Korzyści dla lekarza i pacjenta wynikające z takiego rozwiązania:

Dysponowanie przez lekarza listą znanych sobie pacjentów oraz ich rodzin

Sprawowanie całościowej opieki nad pacjentem, a nie tylko leczenie poszczególnych jednostek chorobowych

Możliwość organizowania uzupełniającego się zespołu zapewniającego lepszą realizację opieki nad pacjentem

Możliwość całościowego konstruowania oraz kontroli profilaktyki i terapii wynikająca m. in. ze znajomości uwarunkowań środowiskowych i rodzinnych

Możliwość bieżącego monitorowania efektywności swoich działań

Lekarz rodzinny który jest osią obecnego systemu oprócz rzetelnej wiedzy medycznej i rozlicznych umiejętności pozwalających nawiązać kontakt z pacjentem i zdobyć jego zaufanie oraz dać poczucie bezpieczeństwa niezbędne dla skutecznej terapii musi posiadać także wiedzę z zakresu zarządzania i organizacji systemu opieki zdrowotnej. Wynika to z tego, że lekarz rodzinny pełni funkcję koordynatora opieki. Z Ustawy o Powszechnym Ubezpieczeniu Zdrowotnym wynika iż ma on prawo wyłączności na bezpłatne kierowanie pacjenta do leczenia szpitalnego, na świadczenia z zakresu specjalistycznej opieki zdrowotnej ( z pewnymi wyłączeniami wspomnianymi powyżej), oraz na świadczenia z zakresu diagnostyki, rehabilitacji leczniczej a także świadczeń innych niż lekarze świadczeniodawców.

W godzinach pracy lekarz rodzinny zajmuje się bezpośrednio swoimi podopiecznymi, natomiast poza tym czasem organizuje potrzebującym pomoc w ramach współpracy z innymi świadczeniodawcami. Nie wyklucza to oczywiście prawa pacjenta do wezwania pogotowia w nagłych przypadkach bezpośredniego zagrożenia zdrowia i życia.

Zgodnie z dyrektywą Unii Europejskiej nr 93/16/EEC, która jest aktem prawnym najwyższego rzędu obowiązującym we wszystkich krajach Unii, lekarz rodzinny powinien objąć docelowo swoją opieką każdego mieszkańca Unii. Wymaga to budowy sprawnego systemu zapewniającego realizacje tego celu.

Zgodnie z powyższymi założeniami pozycja pacjenta winna ulegać sukcesywnej poprawie zarówno w zakresie dostępności jak i organizacji pracy poszczególnych placówek podstawowej opieki zdrowotnej. Niestety nie zawsze tak jest. Wynika to przede wszystkim ze zbyt małej ilości funduszy przeznaczanych na realizację zadań lekarza rodzinnego w stosunku do stawianych przed nim zadań. Drugim nie mniej istotnym elementem są przyzwyczajenia nie zawsze pozwalające realizować zmiany które w efekcie ich realizacji wychodzą na dobre zarówno pacjentowi jak i lekarzowi. Przykładem takiego działania może być umawianie wizyt na określony czas. Wymaga to dyscypliny i organizacji czasu pracy lekarza oraz współpracującego z nim personelu jak również punktualności i samodyscypliny pacjenta ograniczonego limitem przynależnego mu czasu.

Ponieważ system ten jest dopiero na etapie dopracowywania, czemu nie sprzyjają z pewnością wciąż wprowadzanie nie zawsze spójne zmiany, będziemy wdzięczni za Państwa uwagi i spostrzeżenia na jego temat, oraz na temat możliwości usprawnień naszej pracy. Prosimy o przekazywanie ich w postaci bezpośrednich sugestii, wpisów do zeszytów znajdujących się w rejestracji lub też w postaci kartek wrzucanych do skrzynki znajdującej się na ścianie naszego lokalu. Wszystkie te uwagi i spostrzeżenia przeanalizujemy a wprowadzając je w życie dołożymy wszelkich starań aby nasi Pacjenci odczuli korzyści wynikające z ich wdrożenia.

Ewa Węgier- Szewczyk Katarzyna Szczepaniak